W dniach 18-19 października w Toruniu, na pięknie odrestaurowanej starówce, odbyła się organizowana przez Międzynarodowe Centrum Zarządzania Informacją ICIMSS konferencja Polskie zbiory w Europeanie.

Inauguracyjny wykład The Decision to Digitise wygłosiła pani Eleanor Kenny z Fundacji Europeana. Pozostałe wystąpienia, już w języku polskim, można podzielić na następujące grupy:

• Prezentacja projektów związanych z Europeaną
• Krajowa infrastruktura informatyczna dla zasobów dziedzictwa kulturowego
• Możliwości wsparcia projektów digitalizacyjnych przez MKiDN
• Problemy i potrzeby polskich instytucji kultury

Dwie prezentacje zostały wygłoszone przez przedstawicieli Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego: Strategia dygitalizacji Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego (Anna
Duńczyk-Szulc) oraz Projekt portalu MKiDN poświęconego digitalizacji zasobów dziedzictwa kultury (Agata Bratek). Portal powinien zostać udostępniony na początku roku 2013.

Wśród prezentowanych projektów związanych z Europeaną znalazły się:

• Europeana Photography  (Europeana Photography – czyli dokumentacja pierwszego stulecia fotografii, Marta Miskowiec, Muzeum Historii Fotografii w Krakowie, Piotr Kożurno, ICIMSS)
• Athena (Athena i Athena Plus – projekty zachęcające muzea do współpracy z Europeaną, Maria Śliwińska, ICIMSS)
• Judaica Europeana (Judaica Europeana – projekt digitalizacji żydowskiego dziedzictwa kulturowego Europy, Edyta Kurek, Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma, Warszawa)
• APEX (Udział archiwów polskich w projekcie APEX, Anna Matejak, Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, Warszawa)

O swoich bieżących pracach, także tych związanych z Europeaną, opowiadali przedstawiciele kilku dużych instytucji:

• Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów (Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów, jego działania i plany w zakresie digitalizacji muzealiów, Anna Kuśmidrowicz, Monika Jędralska)
• Narodowy Instytut Audiowizualny (Wspieranie dygitalizacji przez Narodowy Instytut Audiowizualny na przykładzie projektu Europeana Awareness, Jarosław Czuba)
• Biblioteka Narodowa (Udział Biblioteki Narodowej w bieżących projektach Europeany, Katarzyna Ślaska)

Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe przygotowało prezentację Federacja Bibliotek Cyfrowych: wsparcie instytucji kultury w udostępnianiu zbiorów on-line, agregacja metadanych na potrzeby Europeany (Marcin Werla, Justyna Walkowska), dostępna tutaj. W prezentacji przedstawiamy rolę Federacji Bibliotek Cyfrowych w środowisku polskich zasobów dziedzictwa kultury i w kontekście krajowej infrastruktury informatycznej nauki. Omawiamy też naszą współpracę z Europeaną, w tym kilka projektów, w które jesteśmy zaangażowani bądź będziemy zaangażowani w najbliższym czasie.

Sekcję problemową otworzyła prezentacja przygotowana przez prof. Dorotę Folgę-Januszewską Problemy udziału polskich muzeów w przekazywaniu zbiorów do Europeany. Przedstawiciele mniejszych instytucji byli zainteresowani uzyskaniem informacji na temat możliwości pozyskania środków na digitalizację.

Ważnym tematem była nowa umowa na udostępnianie danych Europeanie – Data Exchange Agreement. Materiały i opinie na jej temat można znaleźć pod tym adresem: http://fbc.pionier.net.pl/pro/dla-dostawcow-danych/wspolpraca-z-zewnetrznymi-serwisami/wspolpraca-z-europeana/. Umowa ta, oparta na licencji Creative Commons 0, która w niektórych miejscach stoi w opozycji do ściśle pojmowanego polskiego prawa – w polskim prawie nie jest możliwe zrzeczenie się praw autorskich, a w przypadku udzielenia nieodpłatnej licencji (co przewiduje tak zwana „awaryjna” licencja) należy wyszczególnić wszystkie przewidziane pola eksploatacji. Aktualne wytyczne MKiDN przewidują przekazywanie do Europeany metadanych, które nie są objęte prawami autorskimi (oznacza to, na przykład, wyłączenie opinii konserwatorskich). Bardzo dobrą wiadomością dla wszystkich europejskich czytelników jest to, że polska Biblioteka Narodowa zdecydowała się podpisać to porozumienie. W swoim wystąpieniu ogłosiła to pani wicedyrektor Katarzyna Ślaska z BN.

Innym powracającym tematem była potrzeba przetłumaczenia (przez grupę ekspertów z wszystkich zainteresowanych środowisk: muzealnych, bibliotecznych, archiwalnych) dokumentacji najpopularniejszych schematów metadanych na język polski, co ma prowadzić do bardziej spójnego i konsekwentnego sposobu korzystania z nich przez poszczególne instytucje.

Na konferencji obecne były także osoby prywatne, zainteresowane udostępnieniem swoich kolekcji online. Jedną z takich osób był pan Piotr Grzywacz z Tucholi, prowadzący prywatne Muzeum Sygnałów Myśliwskich.