Konferencja Digital Humanities 2012 to jedna z najlepszych konferencji w jakich braliśmy udział w tym roku. Organizatorom udało się zgromadzić w jednym miejscu ponad 500 uczestników z całego świata. Począwszy od 16 lipca 2012, przez 5 dni odbyło się ponad 200 sesji, które w czasie głównej konferencji odbywały się w 5 równoległych ścieżkach wykładowych. Całość została zorganizowana na Uniwersytecie Hamburskim.

W tym sprawozdaniu chcielibyśmy przybliżyć Państwu kilka interesujących projektów i narzedzii, które zostały zaprezentowane w czasie Digital Humanities 2012. Zachęcamy do przejrzenia strony konferencji nagrania wideo ze wszystkich sesji są już dostępne.

Pierwszy projekt na naszej liście to „Programming historian 2„. Celem projektu jest stworzenie materiałów edukacyjnych dla historyków zainteresowanych wykorzystaniem narzędzi programistycznych takich jak Python. Pomysł jest bardzo ciekawy, realizuje go grupa ochotników z kilku ośrodków naukowych w Europie. W wyniku ich działań powstaje zbiór lekcji trwających od 30 do 60 minut w czasie ich trwania przyszły historyk-programista uczy się podstaw programowania i tego jak nowoczesne narzędzia programistyczne mogą zostać użyte w pracy historyka.

Neatline to jeden z najciekawszych projektów z punktu widzenia interfejsów użytkownika. Neatline to zestaw wtyczek do Omeki (narzędzie do budowy bibliotek cyfrowych), który pozwala w bardzo atrakcyjny wizualnie sposób prezentować użytkownikami historie przy pomocy mapy i osi czasu (przykładowa wystawa obrazująca przebieg bitwy o Chancellorsville). Narzędzie to potrafi również współpracować z urzadzeniami mobilnymi.

Kolejny projekt na który chcielibyśmy zwrócić Państwa uwagę to Pelagios. Nazwa projektu jest skrótem od pełnej nazwy „Pelagios: Enable Linked Ancient Geodata In Open Systems”. To zbiór dostępnych w sieci projektów związanych z starożytnością (np. Google Ancient Places, LUCERO) których zasoby są wykorzystywane aby odnaleźć informacje o starożytnych miejscach i pozwala na zwizualizowanie ich obecnego położenia. Aby tego dokonać w Pelagios wykorzystywane są technologie semantyczne (RDF), które pozwalają na reprezentację miejsc i odniesień do nich w wygodny i elastyczny sposób. W tej chwili twórcy skupiają się na starożytności, ale docelowo chcą zbudować bazę informacji geograficznych dedykowaną dla badań humanistycznych.

Jedna z najciekawszych prezentacji konferencji to „Visualizing the History of English” przeprowadzona przez Alexandara Marc. Marc przedstawił metodę wizualizacji angielskiego słownictwa za pomocą specjalnych wykresów tworzonych dla różnych okresów historycznych. Aby stworzyć te wizualizacje wykorzystano ogromną bazę Historical Thesaurus of English (składa się ona z 793 747 wpisów pogrupowanych 236 346 kategorie). Wideo z prezentacji dostępne jest na stronie konferencji.

Oprócz już wspomnianych prezentowane były również inne projekty związane z różnymi aspektami historii i geografii. Ogromny rozmach i możliwości w tym zakresie zostały zaimplementowane w The MayaArch3D Project, który łączy historię sztuki, archeologie z możliwościami oferowanymi przez systemy typu GIS i wirtualną rzeczywistość. Wszystko to zostało stworzone głównie z myślą o edukacji w zakresie historii sztuki i archeologii. Dostępny w tej chwili prototyp to wirtualny model miasta Maya, które znajdowało się w Copan w zachodnim Hondurasie. Naukowym celem tego projektu była analiza związków między formą i architekturą budowli, a środowiskiem w jakim one powstawały. Do stworzenia prototypu wykorzystano oprogramowanie do tworzenia gier komputerowych Unity3D w połączeniu z językiem PHP i bazą danych PostgreSQL.

QueryArch3D Demo Film from Jennifer von Schwerin on Vimeo.

To oczywiście nie wszystko, poniżej prezentujemy listę najciekawszych narzędzi i komponentów, które można wykorzystać w realizacji własnych prac i eksperymentów naukowych.

• Zespół przetwarzania języka naturalnego ze Stanford udostępnia na swojej stronie WWW wyniki większości swoich prac. Strona oferuje dostęp do wielu przydantych narzędzi, które mogę być wykorzystane do przetwarzania języka naturalnego.
• Apache Open NLP to biblioteka programistyczna, która umożliwia wykorzystanie możliwości uczenia maszynowego na potrzeby przetwarzania języka naturalnego.
• Alchemy API – pomaga przekształcić tekst w wiedzę. Alchemy to platforma operująca w chmurze obliczeniowej, która jest wykorzystywana przez 18,000 programistów. Alchemy API to bardzo elastyczne narzędzie, które umożliwia między innymi ekstrakcję encji nazwanych, słów kluczowych, haseł autorytatywnych.
• Kilka prezentacji w czasie DH 2012 wspominało o wykorzystaniu Open Calais platformy podobnej do Alchemy rozwijanej przez wydawnictwo Thomson Reuters. W chwili obecnej w wersji 4.6 fakt iż jest ona wciąż rozwijana świadczy o tym, że jest tego typu narzędzia są naprawdę potrzebne.
• D3.js – Data-Driven Documents to bardzo interesująca biblioteka Javascriptowa, która umożliwia tworzenie i wizualizowanie dokumentów opartych o dane. Dzięki D3 każdy może osadzić w swojej stronie bardzo ładnie wyglądające wizualizację różnego rodzaju danych.
• OKF annotator to projekt rozwijany przez Open Knowledge Foundation, który pozwala na adnotowanie większości typów zasobów sieciowych.
• GeoStoryteller to narzędzie, które było wykorzystywane i rozwijane w ramach projektu German Traces NYC. To aplikacja edukacyjna, która pozwala opowiadać historie o różnego rodzaju rzeczywiście istniejących miejscach. Użytkownik zwiedzając dane lokacje może dzięki wykorzystaniu telefonu komórkowego dowiedzieć się o niej nowych rzeczy.

Na zakończenie chcielibyśmy jeszcze zwrócić Państwa uwagę na dwa dokuemnty:

• Research Infrastructure in the Digital Humanities opublikowany przez Europejską Fundację Nauki.
• Rejestr otwartoźródłowych narzędzi, które mogą być wykorzystywane do realizacji badań humanistycznych.

Autorzy wpisu: Piotr Smoczyk, Adam Dudczak