W projekcie SYNAT intensywnie stosujemy technologie semantic web (po polsku czasem semantyczny Internet). Wykorzystujemy repozytorium RDF (OWLIM) do składowania dużych ilości danych. Do odpytywania repozytorium stosujemy języki SPARQL i SeRQL. Pierwszy z nich jest uznanym standardem, drugi (stworzony przez firmę Aduda, producenta repozytorium Sesame) według części z nas jest o wiele wygodniejszy w użyciu.

W ubiegłym postanowiliśmy, że niezależnie od tego, jako często stosujemy SPARQL, należałoby w końcu zrozumieć różnicę pomiędzy klauzulami FROM i FROM NAMED. Okazało się, że dotarcie do wiarygodnego i zrozumiałego źródła wcale nie jest takie proste, dlatego zamieszczamy ten wpis (oparty o wpis na prywatnym blogu osoby z zespołu).

Wydaje się, że największy problem brzmi w samej nazwie. Zarówno FROM jak i FROM NAMED operuja na grafach nazwanych, co z pewnością ma związek z zamieszaniem wokół tych słów kluczowych. Poniżej znajduje się krótka sekcja pytań i odpowiedzi, która powinna wyjaśnić sytuację.

Jeśli zapytanie nie zawiera FROM ani FROM NAMED, co właściwie jest odpytywane?
Odpytywany jest graf aktywny. Wbrew niektórym sugestiom, nie musi on mieć nic wspólnego z grafem domyślnym (ang. default graph). Przykładowo w OWLIM graf aktywny obejmuje całą zawartość repozytorium.

Przykład (ze specyfikacji SPARQL):

PREFIX foaf: <http://xmlns.com/foaf/0.1/>
SELECT ?nameX ?nameY ?nickY
WHERE
  { ?x foaf:knows ?y ;
       foaf:name ?nameX .
    ?y foaf:name ?nameY .
    OPTIONAL { ?y foaf:nick ?nickY }
  }

Co to jest graf aktywny?
Jest to graf (lub zbiór grafów) odpytywany, gdy nie zostały podane klauzule FROM i FROM NAMED. Może to być graf domyślny, może to być cała zawartość repozytorium… albo coś zupełnie innego, w zależności od implementacji.

Co to jest graf domyślny?
Graf domyślny to graf bez nazwy, lub inaczej – bez kontekstu. Jest to graf zbudowany z trójek RDF, a nie z czwórek.

Jak efekt ma klauzula FROM?
Klauzule FROM ograniczają zbiór odpytywanych grafów. Szablon przedstawiony w zapytaniu zostanie dopasowany tylko do grafu (lub grafów) zdefiniowanego w klauzuli (klauzulach) FROM.

Przykład. Uwzględnione zostaną jedynie trójki z grafu <http://example.org/foaf/aliceFoaf>.

PREFIX foaf: <http://xmlns.com/foaf/0.1/glt;
SELECT  ?name
FROM    <http://example.org/foaf/aliceFoaf>
WHERE   { ?x foaf:name ?name }

Jaki efekt ma klauzula FROM NAMED?
Sprawia ona, że do każdej zmiennej reprezentującej w zapytaniu graf nazwany dopasowane zostaną tylko grafy podane w klazulach FROM NAMED.

Przykład (łączący FROM i FROM NAMED). Zmienna ?g zostanie dopasowana albo do grafu <http://example.org/alice>, albo do <http://example.org/bob>, ale nie do żadnego innego grafu nazwanego.

PREFIX foaf: <http://xmlns.com/foaf/0.1/>
PREFIX dc: <http://purl.org/dc/elements/1.1/>

SELECT ?who ?g ?mbox
FROM <http://example.org/dft.ttl>
FROM NAMED <http://example.org/alice>
FROM NAMED <http://example.org/bob>
WHERE
{
   ?g dc:publisher ?who .
   GRAPH ?g { ?x foaf:mbox ?mbox }
}
<strong>Czy można łączyć FROM i FROM NAMED?</strong>
Tak, jak widać powyżej. W przykładzie trójka nazwana musi należeć do jednego z grafów wymienionych w klauzuli FROM NAMED, a <span style="font-style: italic;">luźna</span> trójka zostanie dopasowana do trójki z grafu podanego w klauzuli FROM.

<strong>A co, jeśli jest tylko jedna klauzula FROM NAMED?</strong>
Wówczas poniższe dwa zapytania zwrócą dokładnie ten sam wynik:
PREFIX foaf: &lt;http://xmlns.com/foaf/0.1/&gt;
PREFIX dc: &lt;http://purl.org/dc/elements/1.1/&gt;

SELECT ?who ?mbox
FROM &lt;http://example.org/dft.ttl&gt;
FROM NAMED &lt;http://example.org/alice&gt;
WHERE
{
   ?g dc:publisher ?who .
   GRAPH ?g { ?x foaf:mbox ?mbox }
}

jest równoważne z:

PREFIX foaf: <http://xmlns.com/foaf/0.1/>
PREFIX dc: <http://purl.org/dc/elements/1.1/>

SELECT ?who ?mbox
FROM <http://example.org/dft.ttl>
WHERE
{
   ?g dc:publisher ?who .
   GRAPH <http://example.org/alice> { ?x foaf:mbox ?mbox }
}

Czy w SeRQL jest łatwiej?
Tak. Funkcjonalność odpowiadająca FROM i FROM NAMED jest realizowana przez klauzulę FROM CONTEXT. Przykład (ze specyfikacji SeRQL ):

SELECT name, mbox
FROM CONTEXT <http://example.org/context/graph2>
     {x} foaf:name {name};
         foaf:mbox {mbox}
USING NAMESPACE
foaf = <http://xmlns.com/foaf/0.1/>