W dniach 16-18 czerwca br. w Austin (TX, USA) odbyło się trzynaste międzynarodowe sympozjum na temat elektronicznych prac dyplomowych i dysertacji ETD2010 zorganizowane przez organizację NDLTD. Na sympozjum tym pracownicy instytucji naukowych z całego świata wymieniali się doświadczeniami związanymi z popularyzowaniem idei elektronicznych prac dyplomowych i dysertacji (w skrócie ETD), a także gromadzeniem i udostępnianiem tego typu prac. Prezentowano główne działania podejmowane w tym zakresie w USA, Kanadzie, wybranych krajach Ameryki Środkowej i Południowej, a także w Afryce i Europie.

W czasie sympozjum miały miejsce dwa wykłady zaproszone. Pierwszy z nich, rozpoczynający konferencję, wygłosił Larry Johnson (CEO, The New Media Consortium). Wykład ten zatytułowany był „Seven Channels of Change: How Technology is Unfolding, Everywhere We Look” (Siedem kanałów zmian: Jak rozwija się technika, wszędzie gdzie patrzymy). Jako tytułowe siedem kierunków rozwoju Larry Johnson wymienił:

• “Computing in Three Dimensions” (obliczenia w trzech wymiarach)
• “Games Are Reality” (gry to rzeczywistość)
• “Keyboards are for Older People” (klawiatury są dla starszych)
• “Users ARE the Content” (użytkownicy to treść)
• “Collective Intelligence is the New Knowledge” (zbiorowa inteligencja to nowa wiedza)
• “The People Are the Network” (ludzie to sieć)
• „The network is everywhere” (sieć jest wszędzie)

Drugi z zaproszonych wykładów, zatytułowany po prostu „Google Books” wygłosił James Crawford pełniący rolę dyrektora technicznego… Google Books. Poza zasadami funkcjonowania tego serwisu James Crawford mówił sporo o źródłach treści dla Google Books, możliwościach współpracy i oczywiście o kwestiach związanych z prawami autorskimi. Nie zabrakło też kilku ciekawostek technicznych, takich jak np. problemy związane z automatycznym określaniem dat powstania utworu.

Ze względu na lokalizację tegorocznej edycji sympozjum, większość prezentacji związana była z pracami realizowanymi w USA lub pobliskich krajach, w tym również na tak prestiżowych uczelniach jak Stanford czy Yale. Doświadczenia europejskie prezentowała m.in. Agnieszka Lewandowska z PCSS, omawiając agregowanie przez Federację Bibliotek Cyfrowych informacji o ETD z polskich bibliotek cyfrowych i przesyłanie tych informacji do portalu DART-Europe. Prezentacja sytuacji w Polsce wzbudziła duże zainteresowanie. Uczestnicy sympozjum zadali szereg pytań, a interesował ich przede wszystkim model organizacyjny i techniczny funkcjonowania FBC, zasady automatycznej selekcji materiałów przekazywanych do DART-Europe oraz oczywiście kierunki rozwoju FBC.

Dwie sesje sympozjum poświęcone były zagadnieniom ściśle technicznym takim, jak przetwarzanie chmurowe, technologie semantyczne czy wykorzystanie HTML5. Interesującą prezentację przedstawił Ed Fox, dyrektor wykonawczy NDLTD, ale również znana postać w świecie badań związanych z bibliotekami cyfrowymi. Przedstawił on wyniki badań swojego zespołu, dotyczących wpływu dużych wyświetlaczy wysokiej rozdzielczości na stopień zrozumienia zawartości długich dokumentów i komfort korzystania z takich dokumentów. Na potrzeby tych badań skonstruowany został interaktywny wyświetlacz gigapikselowy składający się z pięćdziesięciu standardowych monitorów LCD (blok 5 x 10 monitorów). Wyświetlacz ten został wykorzystany do eksperymentu, którego uczestnicy mieli wykonać kilka zadań związanych z kilkudziesięciostronnicowym doktoratem. Zadania te należało wykonać czytając dokument na wspomnianym wyświetlaczu, na pojedynczym monitorze oraz… w postaci papierowej. Następnie uczestnicy eksperymentu odpowiadali na serię pytań mających na celu ocenę jakości i komfortu poszczególnych sposobów pracy z dokumentem. W efekcie okazało się, że testowany wyświetlacz, pozwalający na równoczesne zaprezentowanie wszystkich stron dokumentu w czytelnej postaci, sprawdzał się najlepiej przy szybkim przeglądaniu dokumentu. W zadaniach związanych z dokładnym czytaniem publikacji zwycięzcą okazał się tradycyjny stół, na którym dokument był dostępny w postaci wydruku.

Konferencji towarzyszyło też rozdanie nagród NDLTD w trzech kategoriach:

• Innovative ETD
• Innovative Learning through ETDs
• ETD Leadership

Pełna lista nagrodzonych dostępna jest w nocie prasowej NDLTD. W kategorii „Innovative ETD” jedną z trzech nagród otrzymał Andre Zimmermann, absolwent studiów doktoranckich z geografii na University of British Columbia (Kanada). W swojej pracy zajmował się on analizą erozji strumieni, a badania prowadził poprzez mikro-eksperymenty realizowane w laboratorium. Dzięki temu, że swoją pracę doktorską złożył w postaci elektronicznej, mógł w niej zawrzeć również nagrania wideo ilustrujące przeprowadzone eksperymenty, co z kolei znacznie ułatwiło mu przedstawienie wyników swoich prac. Praca doktorska dostępna jest w repozytorium UBC, a poniżej znajduje się nagranie z wypowiedzą laureata komentującego otrzymaną nagrodę:

Wystąpienia pozostałych laureatów dostępne są na stronach NDLTD.

Przyszłoroczna edycja konferencji odbędzie się w Republice Południowej Afryki. Wszystkie osoby zainteresowane tematyką ETD zachęcamy do uczestnictwa! 🙂