Liczba bibliotek cyfrowych zarejestrowanych w Bazie Bibliotek Cyfrowych FBC przekroczyła niedawno 80, a jeżeli dynamika wzrostu utrzyma się, to do końca roku liczba ta może sięgnąć nawet 100. W związku z tym postanowiliśmy przygotować podstawową analizę dotyczącą oprogramowania, jakie jest wykorzystywane w Polsce do budowy bibliotek cyfrowych.
Jako podstawowe dane potraktowaliśmy zawartość wspomnianej Bazy Bibliotek Cyfrowych FBC (stan z dnia 22.08.2011 r.). Z tych danych przed rozpoczęciem analiz usunięta została Polska Biblioteka Internetowa (32 071 obiektów), powstała jako projekt ministerialny z dedykowanym finansowaniem, aktywny w latach 2002-2007. Biblioteka ta była utworzona w sposób zdecydowanie odmienny od innych bibliotek cyfrowych przyłączonych do FBC, a szanse na powtórzenie takiego projektu są obecnie bardzo nikłe. Dodatkowo przy analizie liczby obiektów cyfrowych nie uwzględniono danych z serwisów „Ziemiańska Biblioteka Cyfrowa” oraz „Teledetekcja Środowiska„, gdyż wykorzystywane w nich oprogramowanie nie pozwala obecnie na określenie łącznej liczby obiektów.
Poniższa tabela zawiera zestawienie wykorzystywanych systemów (w kolejności alfabetycznej) wraz z listą serwisów wykorzystujących poszczególne systemy (w kolejności odpowiadającej liczbie udostępnianych obiektów).
| Nazwa systemu / Lista instalacji | Liczba publikacji |
| dLibra | 697 683 |
| Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa | 138 668 |
| e-biblioteka Uniwersytetu Warszawskiego | 78 000 |
| Jagiellońska Biblioteka Cyfrowa | 63 747 |
| Małopolska Biblioteka Cyfrowa | 59 745 |
| Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa | 44 743 |
| Cyfrowa Biblioteka Narodowa | 31 008 |
| Biblioteka Cyfrowa Uniwersytetu Wrocławskiego | 27 573 |
| Śląska Biblioteka Cyfrowa | 27 148 |
| Elbląska Biblioteka Cyfrowa | 25 567 |
| Zachodniopomorska Biblioteka Cyfrowa | 21 098 |
| Biblioteka Multimedialna Teatrnn.pl | 20 079 |
| Biblioteka Cyfrowa – Regionalia Ziemi Łódzkiej | 17 972 |
| Bałtycka Biblioteka Cyfrowa | 12 884 |
| Pomorska Biblioteka Cyfrowa | 12 446 |
| Podlaska Biblioteka Cyfrowa | 12 289 |
| Świętokrzyska Biblioteka Cyfrowa | 11 835 |
| Zielonogórska Biblioteka Cyfrowa | 8 905 |
| Dolnośląska Biblioteka Cyfrowa | 8 583 |
| Wejherowska Biblioteka Cyfrowa | 6 041 |
| Radomska Biblioteka Cyfrowa | 5 594 |
| Cyfrowy Dolny Śląsk | 5 209 |
| Podkarpacka Biblioteka Cyfrowa | 5 158 |
| Chełmska Biblioteka Cyfrowa | 4 859 |
| Biblioteka Cyfrowa Polskiego Instytutu Antropologii | 4 538 |
| Biblioteka Cyfrowa Ośrodka KARTA | 3 816 |
| Biblioteka Cyfrowa UMCS | 3 229 |
| Biblioteka Cyfrowa Politechniki Łódzkiej | 2 867 |
| Mazowiecka Biblioteka Cyfrowa | 2 754 |
| Internetowa Biblioteka Wzornictwa | 2 554 |
| Biblioteka Cyfrowa Politechniki Warszawskiej | 2 420 |
| Pedagogiczna Biblioteka Cyfrowa | 2 094 |
| Krośnieńska Biblioteka Cyfrowa | 1 970 |
| Iławska Biblioteka Cyfrowa | 1 952 |
| Bialska Biblioteka Cyfrowa | 1 867 |
| Biblioteka Cyfrowa Uniwersytetu Łódzkiego | 1 679 |
| Nowohucka Biblioteka Cyfrowa | 1 674 |
| Gdańska Biblioteka Cyfrowa | 1 662 |
| Opolska Biblioteka Cyfrowa | 1 623 |
| Morska Biblioteka Cyfrowa | 1 481 |
| Cyfrowe archiwum KK NSZZ Solidarność | 1 357 |
| Cyfrowa Ziemia Sieradzka | 1 249 |
| Biblioteka Cyfrowa Politechniki Śląskiej | 1 165 |
| Księgozbiór Wirtualny Federacji Bibliotek Kościelnych FIDES | 1 033 |
| Biblioteka Cyfrowa Instytutu Łączności | 847 |
| Sanocka Biblioteka Cyfrowa | 736 |
| Rolnicza Biblioteka Cyfrowa | 640 |
| Biblioteka Cyfrowa Politechniki Lubelskiej | 506 |
| Tarnowska Biblioteka Cyfrowa | 447 |
| Repozytorium Cyfrowe Poloników | 407 |
| Bibliologiczna Biblioteka Cyfrowa | 337 |
| Czytelnia Wirtualna Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II | 253 |
| Biblioteka Cyfrowa Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego | 236 |
| Publiczne Archiwum Cyfrowe Agnieszki Osieckiej | 231 |
| Biblioteka Cyfrowa Fundacji Ormiańskiej KZKO | 214 |
| Biblioteka Cyfrowa ORE | 193 |
| Repozytorium Cyfrowe Instytutów Naukowych | 183 |
| Cyfrowa Biblioteka Diecezjalna w Sandomierzu | 122 |
| Armarium. dominikańska biblioteka cyfrowa | 88 |
| Kolbuszowska Biblioteka Cyfrowa | 74 |
| Biblioteka Cyfrowa Politechniki Koszalińskiej | 30 |
| Biblioteka Cyfrowa Zachodniopomorskiego Centrum Doskonalenia Nauczycieli | 4 |
| dMuseion | 1 227 |
| Cyfrowe Muzeum Narodowe w Warszawie | 1 227 |
| DSpace | 1 535 |
| Repozytorium Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza | 884 |
| Repozytorium Politechniki Łódzkiej CYRENA | 647 |
| Biblioteka Cyfrowa Książnicy Stargardzkiej | 4 |
| EPrints | 1 946 |
| Cyfrowa Biblioteka Druków Ulotnych Polskich i Polski Dotyczących z XVI, XVII i XVIII Wieku | 1 403 |
| Dziennik Ustaw RP na Uchodźstwie | 298 |
| Computer Science Journal | 95 |
| Repozytorium Instytutu Biochemii i Biofizyki Polskiej Akademii Nauk | 80 |
| Biblioteka Cyfrowa Katedry Lingwistyki Formalnej Uniwersytetu Warszawskiego | 70 |
| Greenstone | 24 |
| Baza Rozpraw Doktorskich Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach | 24 |
| Oprogramowanie własne | 6 119 |
| Wirtualne Archiwum Polskich Ormian | 2 793 |
| Biblioteka Cyfrowa Politechniki Krakowskiej | 2 693 |
| Czytelnia kwartalnika „Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza” | 248 |
| Biblioteka Cyfrowa Małopolskiego Towarzystwa Genealogicznego | 180 |
| ICM – DIR – Zasoby Polskie | 121 |
| Otwórz książkę | 84 |
| Ziemiańska Biblioteka Cyfrowa | ? |
| Teledetekcja Środowiska | ? |
| VTLS Virtua | 9 282 |
| Akademicka Biblioteka Cyfrowa KRAKÓW | 9 282 |
| WordPress | 9 |
| Biblioteka Humanistyczna | 9 |
| Razem: | 717 825 |
Kolejna tabela zawiera zestawienie liczby publicznie dostępnych wdrożeń poszczególnych systemów do budowy bibliotek cyfrowych oraz łącznej liczby publikacji w bibliotekach opartych na tych systemach.
| Nazwa systemu | Liczba instalacji | Udział % wg liczby instalacji | Łączna liczba publikacji | Udział % wg łącznej liczby publikacji |
|---|---|---|---|---|
| dLibra | 61 | 75,31% | 697 683 | 97,19% |
| Oprogramowanie własne | 8 | 9,88% | 6 119 | 0,85% |
| EPrints | 5 | 6,17% | 1 946 | 0,27% |
| DSpace | 3 | 3,70% | 1 535 | 0,21% |
| WordPress | 1 | 1,23% | 10 | 0,00% |
| VTLS Virtua | 1 | 1,23% | 9 282 | 1,29% |
| Greenstone | 1 | 1,23% | 24 | 0,00% |
| dMuseion | 1 | 1,23% | 1 227 | 0,17% |
| Razem: | 81 | — | 717 826 | — |
Ostatnie zestawienie pokazuje, jak obecnie kształtuje się rozmiar bibliotek cyfrowych opartych na poszczególnych systemach:
| Nazwa systemu | Liczba instalacji | Rozmiar najmniejszej instalacji | Średni rozmiar instalacji | Rozmiar największej instalacji |
| dLibra | 61 | 4 | 11 437 | 138 668 |
| Oprogramowanie własne | 8 | 84 | 1 020 | 2 793 |
| EPrints | 5 | 70 | 389 | 1 403 |
| DSpace | 3 | 4 | 512 | 884 |
| — Poniżej znajdują się systemy z pojedynczym wdrożeniem — | ||||
| VTLS Virtua | 1 | 9 282 | ||
| dMuseion | 1 | 1 227 | ||
| Greenstone | 1 | 24 | ||
| WordPress | 1 | 10 | ||
Mamy nadzieję, że to zestawienie będzie przydatne dla osób, które rozważają wybór oprogramowania dla własnej biblioteki cyfrowej.
No, robić bibliotekę cyfrową na WordPressie to jest wyzwanie. WP jest elastyczny, ale są chyba lepsze pomysły od tego…
WordPress jest wielki 😉
Do mikro i małych rozwiązań nie sadzę aby się znalazło coś łatwiejszego i szybszego we wdrożeniu.
Zwłaszcza jakby stworzyć gotowy szablonik notki z predefiniowanymi polami to wprowadzenie trwało by moment.
Mnie też WordPress na tej liście bardzo zaskoczył. Trzeba by kiedyś wreszcie zrobić sensowną listę kryteriów/wymagań dla oprogramowania i porównać kilka systemów. Widziałem chyba z kilkanaście różnych analiz co system biblioteki cyfrowej powinien zapewniać, ale zawsze były to mocno teoretyczne rozważania. To jest jeszcze w miarę praktyczne opracowanie: http://nrgl.techlib.cz/images/Open_source.pdf ale np. nie wspomina zupełnie o skalowalności…
Ciekaw jestem, jak w tym wszystkim odnajdzie się nowy moduł MAK+, dedykowany do obsługi obiektów cyfrowych. Może jak biblioteki przejdą na ten system (a jest ich sporo), to po prostu nie będzie im się chciało bawić w biblioteki cyfrowe, tylko zaczną tworzyć swoje repozytoria obok zwykłego katalogowania? Przeszukiwanie centralne zdigitalizowanych dokumentów we wszystkich instalacjach MAKa+ dostaje się przecież niejako w pakiecie.
A to bardzo ciekawa informacja o tym module. Mak+ jest chyba sprzedawany przede wszystkim jako usługa. Czyli obiekty cyfrowe tez pewnie centralnie? oj to rodzi wiele pytan 🙂
Sam się zastanawiam, jak to będzie wyglądało. Póki co projekt jest podobno na bardzo wczesnym etapie, więc jeszcze wszystko jest możliwe. A tu link do źródła: http://www.makplus.pl/dzial/index.html?wersjaJezykowaId=pl&dzialId=61